Trước đây, trò chơi điện tử được chia thành hai mô hình kiếm tiền chính: trả phí và chơi miễn phí. Tuy nhiên, một mô hình mới đã bắt đầu xuất hiện, được gọi là "chơi để kiếm tiền" hay còn gọi là play-to-earn. Dưới đây là tổng quan ngắn gọn về cách nền kinh tế trò chơi đã thay đổi trong những năm qua.
Trả tiền để chơi (P2P): Trò chơi điện tử đầu tiên
Bắt đầu với các trò chơi điện tử vào đầu những năm 70. Trò chơi điện tử arcade hoạt động theo mô hình trả tiền theo lượt. Đúng như tên gọi, trò chơi kiếm tiền trên cơ sở mỗi lần chơi. Những người chơi máy arcade phải bỏ ra một số tiền nhỏ để thưởng thức một hoặc hai vòng của trò chơi. Điều này rất có lãi.
Khi máy chơi game tại nhà ra mắt vào năm 1972, các nhà phát triển trò chơi nhận thấy cần phải giới thiệu một mô hình doanh thu mới: thanh toán một lần. Phương thức thanh toán mới này có nghĩa là người chơi chỉ cần thanh toán một lần để có toàn quyền truy cập vào trò chơi. Ví dụ như FIFA và Super Mario Brothers.
Mô hình đăng ký vào cuối những năm 90 — trò chơi yêu cầu người chơi trả phí đăng ký thông thường để duy trì quyền truy cập vào tất cả các phần của trò chơi. Phương pháp này đặc biệt phổ biến với MMORPG (trò chơi nhập vai trực tuyến nhiều người chơi) như Tibia, Runescape và World of Warcraft.
Trò chơi chơi miễn phí (F2P)/Freemium: Chương tiếp theo của lịch sử trò chơi điện tử
Trong mô hình kinh doanh chơi miễn phí (F2P), người chơi có quyền truy cập miễn phí vào cốt lõi của trò chơi nhưng được khuyến khích chi tiền cho các cải tiến, chẳng hạn như có thêm lượt chơi bổ sung, không hạn chế thời gian chơi và trải nghiệm không có quảng cáo.
Trong những ngày đầu của Apple App Store, phần lớn các trò chơi dành cho thiết bị di động đời đầu như Angry Birds chẳng hạn, đều dựa trên mô hình cao cấp truyền thống (nghĩa là trả trước cho trò chơi).
Vào tháng 10 năm 2009, App Store đã đưa ra chức năng mua hàng trong trò chơi cho các ứng dụng trò chơi miễn phí, cho phép người chơi mua các vật phẩm kỹ thuật số, chẳng hạn như tiền tệ và tài nguyên trong trò chơi, để nâng cao trải nghiệm của họ.
Ngay sau đó, các ứng dụng di động phổ biến như Angry Birds, Temple Run và Plant vs. Zombies sẽ chuyển từ mô hình cao cấp sang cái mà chúng tôi gọi là 'freemium'. Các trò chơi điện tử như DOTA 2 và Team Fortress 2 nhanh chóng làm theo, áp dụng mô hình kinh doanh chơi miễn phí trong khi cung cấp chức năng mua vật phẩm trong game cho người chơi.
Chơi để kiếm tiền (P2E) và sự ra đời của GameFi
Vào năm 2017, sự ra mắt của CryptoKitties, trò chơi blockchain đầu tiên được công nhận rộng rãi. Ngay sau đó, một số trò chơi blockchain phi tập trung khác đã được ra mắt, bao gồm Ether Shrimp Farm, Ether Cartel và Pepe Farm. Những trò chơi này sử dụng mô hình kinh tế P2E, mang đến cho người chơi cơ hội kiếm tiền từ thời gian họ bỏ ra để chơi trò chơi.
Trong các trò chơi P2E, tài sản trong trò chơi thường được biểu thị dưới dạng NFT mà người chơi có thể nhận được thông qua quá trình phát triển và chơi trò chơi. Không giống như trò chơi điện tử truyền thống, nơi các nhà phát triển kiểm soát tất cả hoạt động kinh tế trong trò chơi, người chơi trong trò chơi P2E có quyền sở hữu và kiểm soát tài sản kỹ thuật số của họ. Họ thậm chí có thể đóng góp vào các quyết định của trò chơi và giúp định hình tương lai của trò chơi thông qua việc tích lũy mã thông báo.
Lấy ví dụ như Fairy Cat Gamefi, một trò chơi blockchain đã nổi lên vào năm 2022. Trong Fairy Cat, người chơi thu thập, nhân giống, huấn luyện các sinh vật được gọi là ‘Fairy Cat’. Không giống như các vật phẩm trong trò chơi thông thường, mỗi chú mèo Tiên và vật phẩm có thể được giao dịch trên thị trường của trò chơi bằng tiền thật.
Trò chơi có một loại tiền điện tử gốc: USDT. Đó là những gì người chơi kiếm được thông qua chơi trò chơi.
Với tất cả những gì đã nói, những trò chơi như Fairy cat có thể có phí vào game. Để bắt đầu chơi, người dùng phải nhận nuôi một chú mèo. Xây dựng một tiểu đội mèo thần trong giai đoạn đầu tiên sẽ tốn trung bình khoảng 30 đô la Mỹ.
Chi phí ban đầu này vẫn là một rào cản lớn đối với nhiều người, đặc biệt là khi phần lớn người chơi trò chơi blockchain hiện đang đến từ các nước đang phát triển. Rào cản này đã dẫn đến sự gia tăng của các bang hội chơi game — nền tảng cho phép chủ sở hữu NFT cho vay tài sản trong trò chơi (NFT) để đổi lấy một phần tài sản được tạo ra — giúp giảm chi phí trả trước đáng kể cho những người sẽ tham gia. Bang hội nổi tiếng nhất là Yield Guild Games (YGG).
Trả tiền để chơi (P2P): Trò chơi điện tử đầu tiên
Bắt đầu với các trò chơi điện tử vào đầu những năm 70. Trò chơi điện tử arcade hoạt động theo mô hình trả tiền theo lượt. Đúng như tên gọi, trò chơi kiếm tiền trên cơ sở mỗi lần chơi. Những người chơi máy arcade phải bỏ ra một số tiền nhỏ để thưởng thức một hoặc hai vòng của trò chơi. Điều này rất có lãi.
Khi máy chơi game tại nhà ra mắt vào năm 1972, các nhà phát triển trò chơi nhận thấy cần phải giới thiệu một mô hình doanh thu mới: thanh toán một lần. Phương thức thanh toán mới này có nghĩa là người chơi chỉ cần thanh toán một lần để có toàn quyền truy cập vào trò chơi. Ví dụ như FIFA và Super Mario Brothers.
Mô hình đăng ký vào cuối những năm 90 — trò chơi yêu cầu người chơi trả phí đăng ký thông thường để duy trì quyền truy cập vào tất cả các phần của trò chơi. Phương pháp này đặc biệt phổ biến với MMORPG (trò chơi nhập vai trực tuyến nhiều người chơi) như Tibia, Runescape và World of Warcraft.
Trò chơi chơi miễn phí (F2P)/Freemium: Chương tiếp theo của lịch sử trò chơi điện tử
Trong mô hình kinh doanh chơi miễn phí (F2P), người chơi có quyền truy cập miễn phí vào cốt lõi của trò chơi nhưng được khuyến khích chi tiền cho các cải tiến, chẳng hạn như có thêm lượt chơi bổ sung, không hạn chế thời gian chơi và trải nghiệm không có quảng cáo.
Trong những ngày đầu của Apple App Store, phần lớn các trò chơi dành cho thiết bị di động đời đầu như Angry Birds chẳng hạn, đều dựa trên mô hình cao cấp truyền thống (nghĩa là trả trước cho trò chơi).
Vào tháng 10 năm 2009, App Store đã đưa ra chức năng mua hàng trong trò chơi cho các ứng dụng trò chơi miễn phí, cho phép người chơi mua các vật phẩm kỹ thuật số, chẳng hạn như tiền tệ và tài nguyên trong trò chơi, để nâng cao trải nghiệm của họ.
Ngay sau đó, các ứng dụng di động phổ biến như Angry Birds, Temple Run và Plant vs. Zombies sẽ chuyển từ mô hình cao cấp sang cái mà chúng tôi gọi là 'freemium'. Các trò chơi điện tử như DOTA 2 và Team Fortress 2 nhanh chóng làm theo, áp dụng mô hình kinh doanh chơi miễn phí trong khi cung cấp chức năng mua vật phẩm trong game cho người chơi.
Chơi để kiếm tiền (P2E) và sự ra đời của GameFi
Vào năm 2017, sự ra mắt của CryptoKitties, trò chơi blockchain đầu tiên được công nhận rộng rãi. Ngay sau đó, một số trò chơi blockchain phi tập trung khác đã được ra mắt, bao gồm Ether Shrimp Farm, Ether Cartel và Pepe Farm. Những trò chơi này sử dụng mô hình kinh tế P2E, mang đến cho người chơi cơ hội kiếm tiền từ thời gian họ bỏ ra để chơi trò chơi.
Trong các trò chơi P2E, tài sản trong trò chơi thường được biểu thị dưới dạng NFT mà người chơi có thể nhận được thông qua quá trình phát triển và chơi trò chơi. Không giống như trò chơi điện tử truyền thống, nơi các nhà phát triển kiểm soát tất cả hoạt động kinh tế trong trò chơi, người chơi trong trò chơi P2E có quyền sở hữu và kiểm soát tài sản kỹ thuật số của họ. Họ thậm chí có thể đóng góp vào các quyết định của trò chơi và giúp định hình tương lai của trò chơi thông qua việc tích lũy mã thông báo.
Lấy ví dụ như Fairy Cat Gamefi, một trò chơi blockchain đã nổi lên vào năm 2022. Trong Fairy Cat, người chơi thu thập, nhân giống, huấn luyện các sinh vật được gọi là ‘Fairy Cat’. Không giống như các vật phẩm trong trò chơi thông thường, mỗi chú mèo Tiên và vật phẩm có thể được giao dịch trên thị trường của trò chơi bằng tiền thật.
Trò chơi có một loại tiền điện tử gốc: USDT. Đó là những gì người chơi kiếm được thông qua chơi trò chơi.
Với tất cả những gì đã nói, những trò chơi như Fairy cat có thể có phí vào game. Để bắt đầu chơi, người dùng phải nhận nuôi một chú mèo. Xây dựng một tiểu đội mèo thần trong giai đoạn đầu tiên sẽ tốn trung bình khoảng 30 đô la Mỹ.
Chi phí ban đầu này vẫn là một rào cản lớn đối với nhiều người, đặc biệt là khi phần lớn người chơi trò chơi blockchain hiện đang đến từ các nước đang phát triển. Rào cản này đã dẫn đến sự gia tăng của các bang hội chơi game — nền tảng cho phép chủ sở hữu NFT cho vay tài sản trong trò chơi (NFT) để đổi lấy một phần tài sản được tạo ra — giúp giảm chi phí trả trước đáng kể cho những người sẽ tham gia. Bang hội nổi tiếng nhất là Yield Guild Games (YGG).
