Marketing 4P là mô hình Marketing cổ điển và phổ biến nhất, được đưa ra vào những năm 1960 bởi Philip Kotler và Gerald Zaltman. Mô hình này gồm 4 yếu tố cơ bản cần thiết để tạo ra một chiến lược Marketing hiệu quả, bao gồm sản phẩm (Product), giá cả (Price), chính sách bán hàng (Place) và quảng cáo (Promotion). Các yếu tố này cùng nhau tạo nên một kế hoạch Marketing toàn diện, giúp các doanh nghiệp tiếp cận khách hàng mục tiêu và đáp ứng được nhu cầu của họ.

Sản phẩm (Product)
Sản phẩm là yếu tố đầu tiên trong mô hình Marketing 4P. Điều quan trọng cần lưu ý ở đây là sản phẩm không chỉ đơn thuần là một đồ vật hay dịch vụ mà có thể là một giá trị mang lại cho khách hàng. Chính vì vậy, các doanh nghiệp cần phải đưa ra những sản phẩm có tính cạnh tranh cao, đáp ứng được nhu cầu và mong muốn của khách hàng. Mặt hàng cần được thiết kế và đóng gói sao cho phù hợp với mục tiêu của công ty và thu hút sự chú ý của khách hàng.

Ngoài ra, việc nghiên cứu và phân tích thị trường cũng rất quan trọng để đưa ra những sản phẩm phù hợp với nhu cầu và xu hướng của khách hàng. Việc sử dụng các chiến lược phát triển sản phẩm, đổi mới và đa dạng hóa sản phẩm cũng là những yếu tố quan trọng để giúp doanh nghiệp duy trì sự cạnh tranh trên thị trường.

Giá cả (Price)
Giá cả là yếu tố thứ hai trong mô hình Marketing 4P. Điều này ám chỉ đến giá bán của sản phẩm hoặc dịch vụ được đưa ra trên thị trường. Để đưa ra giá cả hợp lý, các doanh nghiệp cần nghiên cứu và phân tích thị trường, xác định giá cả của các đối thủ cạnh tranh, chi phí sản xuất và bán hàng, lợi nhuận mong muốn cùng với xác định giá trị thực sự của sản phẩm đối với khách hàng.

Một chiến lược giá cả hiệu quả có thể giúp doanh nghiệp thu hút được nhiều khách hàng, đồng thời tạo ra sự cạnh tranh trên thị trường. Tuy nhiên, việc đưa ra giá cả quá thấp có thể gây tổn hại đến lợi nhuận của doanh nghiệp, trong khi đó giá cả quá cao lại khiến khách hàng không muốn chi tiêu cho sản phẩm của doanh nghiệp đó.

Chính sách bán hàng (Place)
Chính sách bán hàng là yếu tố thứ ba trong mô hình Marketing 4P. Điều này liên quan đến cách thức doanh nghiệp phân phối sản phẩm hoặc dịch vụ của mình đến tay khách hàng. Những câu hỏi cần được đưa ra là liệu sản phẩm sẽ được bán thông qua các kênh phân phối trực tiếp hay gián tiếp, thông qua đại lý hay bán trực tiếp cho khách hàng? Các kênh phân phối cần được lựa chọn sao cho phù hợp với mục tiêu và chiến lược của doanh nghiệp.

Ngoài ra, việc xác định vị trí và điểm đến của sản phẩm cũng rất quan trọng. Chính sách bán hàng hiệu quả có thể giúp doanh nghiệp tiếp cận được khách hàng mục tiêu một cách dễ dàng và thuận tiện.

Quảng cáo (Promotion)
Quảng cáo là yếu tố cuối cùng trong mô hình Marketing 4P. Đây là hoạt động quan trọng giúp giới thiệu và quảng bá sản phẩm đến khách hàng. Tuy nhiên, quảng cáo không chỉ đơn thuần là việc đưa ra thông tin về sản phẩm mà còn là việc tạo ra sự ảnh hưởng và kích thích nhu cầu mua hàng của khách hàng. Việc lựa chọn các kênh quảng cáo phù hợp cũng rất quan trọng để đưa ra thông điệp đến đúng đối tượng khách hàng.

Phân tích chi tiết các yếu tố của Marketing 4P
Để có được một kế hoạch Marketing hiệu quả, các yếu tố trong mô hình Marketing 4P cần được xem xét và áp dụng một cách toàn diện. Dưới đây là một bảng tổng hợp về các yếu tố của Marketing 4P, cùng với vai trò và ảnh hưởng của chúng đối với kế hoạch Marketing.

YẾU TỐ VAI TRÒ VÀ ẢNH HƯỞNG
Sản phẩm – Tạo ra giá trị cho khách hàng
– Đáp ứng nhu cầu và mong muốn của khách hàng
Giá cả – Xác định giá bán hợp lý cho sản phẩm
– Tạo ra sự cạnh tranh trên thị trường
Chính sách bán hàng – Lựa chọn các kênh phân phối phù hợp
– Xác định vị trí và điểm đến của sản phẩm
Quảng cáo – Giới thiệu sản phẩm đến khách hàng
– Tạo sự ảnh hưởng và kích thích nhu cầu mua hàng

Xem thêm bài viết: Digital là gì? Khái niệm cơ bản và tầm quan trọng trong kỷ nguyên số

Khách hàng mục tiêu là gì?

Mô hình Marketing 7P: Khái niệm và các yếu tố bổ sung
Mô hình Marketing 7P là một phiên bản mở rộng của mô hình Marketing 4P, được giới thiệu vào những năm 1980 bởi Bernard Booms và Mary Bitner. Điều đặc biệt của mô hình này là việc thêm vào ba yếu tố mới là People (con người), Process (quy trình) và Physical Evidence (bằng chứng vật lý). Những yếu tố này được cho là quan trọng hơn đối với các doanh nghiệp dịch vụ, khi mà con người và quy trình phục vụ có vai trò quan trọng trong việc tạo ra trải nghiệm cho khách hàng.

Con người (People)
Yếu tố con người trong mô hình Marketing 7P ám chỉ đến những người làm việc trong doanh nghiệp, bao gồm nhân viên, đại lý hay đối tác. Với các doanh nghiệp dịch vụ, con người chính là người tiếp xúc trực tiếp và tạo ra sự tương tác với khách hàng. Vì vậy, việc đào tạo và nâng cao năng lực của con người là rất quan trọng để đảm bảo chất lượng dịch vụ và tạo nên sự hài lòng cho khách hàng.

Thêm vào đó, mối quan hệ giữa doanh nghiệp và khách hàng cũng được coi là một yếu tố quan trọng. Sự tin tưởng và tạo dựng mối quan hệ đối với khách hàng có thể giúp doanh nghiệp duy trì sự cạnh tranh và tạo nên lợi thế so với các đối thủ.

Quy trình (Process)
Quy trình là yếu tố tiếp theo trong mô hình Marketing 7P. Đây là quá trình hoạt động và cung cấp dịch vụ của doanh nghiệp đến khách hàng. Việc thiết lập quy trình hoạt động hiệu quả có thể giúp doanh nghiệp tối ưu hóa các hoạt động, đồng thời giúp mang đến sự hài lòng cho khách hàng thông qua các dịch vụ tốt nhất.

Ví dụ, trong ngành du lịch, việc nghiên cứu và áp dụng quy trình hoạt động thuận lợi có thể giúp doanh nghiệp cung cấp các dịch vụ du lịch tốt nhất cho khách hàng, từ việc đặt vé, chọn chỗ ngồi, đến các hoạt động giải trí và ăn uống.

Bằng chứng vật lý (Physical Evidence)
Bằng chứng vật lý là yếu tố cuối cùng trong mô hình Marketing 7P. Đây là những bằng chứng mà khách hàng có thể nhìn thấy và cảm nhận được khi sử dụng dịch vụ của doanh nghiệp. Ví dụ, trong ngành nhà hàng, bằng chứng vật lý có thể là không gian, thiết kế, trang thiết bị, menu và cách phục vụ của nhân viên. Tất cả những yếu tố này có thể tạo ra ấn tượng đầu tiên và ảnh hưởng đến quyết định của khách hàng.

Phân tích chi tiết các yếu tố của Marketing 7P
Dưới đây là bảng tổng hợp về các yếu tố của Marketing 7P, cùng với vai trò và ảnh hưởng của chúng đối với kế hoạch Marketing.

YẾU TỐ VAI TRÒ VÀ ẢNH HƯỞNG
Sản phẩm – Tạo ra giá trị cho khách hàng
– Đáp ứng nhu cầu và mong muốn của khách hàng
Giá cả – Xác định giá bán hợp lý cho sản phẩm
– Tạo ra sự cạnh tranh trên thị trường
Chính sách bán hàng – Lựa chọn các kênh phân phối phù hợp
– Xác định vị trí và điểm đến của sản phẩm
Quảng cáo – Giới thiệu sản phẩm đến khách hàng
– Tạo sự ảnh hưởng và kích thích nhu cầu mua hàng
Con người – Đào tạo và nâng cao năng lực nhân viên
– Tạo dựng mối quan hệ tin tưởng với khách hàng
Quy trình – Tối ưu hóa các hoạt động và cung cấp dịch vụ
Bằng chứng vật lý – Tạo ấn tượng đầu tiên và tạo sự hài lòng cho khách hàng
So sánh điểm tương đồng và khác biệt giữa Marketing 4P và 7P
Điểm tương đồng:
Cả hai mô hình đều tập trung vào khách hàng và cung cấp các yếu tố quan trọng để đáp ứng nhu cầu của khách hàng.
Cả hai mô hình đều có mục tiêu là tạo ra sự cạnh tranh và đem lại lợi nhuận cho doanh nghiệp.
Cả hai mô hình đều có những yếu tố liên quan đến sản phẩm, giá cả, chính sách bán hàng và quảng cáo.
Điểm khác biệt:
Mô hình Marketing 7P bổ sung thêm ba yếu tố mới là con người, quy trình và bằng chứng vật lý, giúp tăng cường mối quan hệ với khách hàng và cải thiện trải nghiệm của họ.
Marketing 4P tập trung chủ yếu vào sản phẩm, giá cả, chính sách bán hàng và quảng cáo, trong khi Marketing 7P mở rộng phạm vi để bao gồm các yếu tố khác như con người, quy trình và bằng chứng vật lý.
Ứng dụng Marketing 4P và 7P trong các ngành nghề khác nhau
Cả hai mô hình Marketing 4P và 7P đều có thể được áp dụng trong nhiều ngành nghề khác nhau, từ sản xuất đến dịch vụ. Dưới đây là một số ví dụ về việc áp dụng mô hình Marketing 4P và 7P trong thực tế:

Ngành thực phẩm và đồ uống
Trong ngành thực phẩm và đồ uống, việc áp dụng mô hình Marketing 4P giúp doanh nghiệp xác định sản phẩm phù hợp với thị trường, đưa ra chiến lược giá cả cạnh tranh, chọn lựa kênh phân phối hiệu quả và xây dựng chiến dịch quảng cáo hiệu quả.

Mô hình Marketing 7P bổ sung thêm yếu tố con người, quy trình và bằng chứng vật lý. Điều này giúp doanh nghiệp tạo ra một trải nghiệm toàn diện cho khách hàng, từ chất lượng sản phẩm đến không gian phục vụ và thái độ của nhân viên.

Ngành du lịch và khách sạn
Trong ngành du lịch và khách sạn, việc sử dụng mô hình Marketing 4P giúp doanh nghiệp xác định các dịch vụ du lịch phù hợp với đối tượng khách hàng, đưa ra chiến lược giá cả linh hoạt, chọn lựa kênh phân phối hiệu quả và xây dựng chiến dịch quảng cáo hấp dẫn.

Mô hình Marketing 7P giúp tăng cường mối quan hệ với khách hàng thông qua việc đào tạo nhân viên, tối ưu hóa quy trình hoạt động và tạo ra không gian phục vụ đẳng cấp.

Ưu điểm và hạn chế của mỗi mô hình Marketing
Ưu điểm của Marketing 4P:
Đơn giản và dễ áp dụng.
Tập trung vào các yếu tố cơ bản của Marketing.
Giúp doanh nghiệp tập trung vào sản phẩm và khách hàng.
Hạn chế của Marketing 4P:
Thiếu sự linh hoạt trong việc đáp ứng nhu cầu thay đổi của khách hàng.
Không tập trung vào mối quan hệ và trải nghiệm khách hàng.
Ưu điểm của Marketing 7P:
Bổ sung thêm các yếu tố quan trọng như con người, quy trình và bằng chứng vật lý.
Tăng cường mối quan hệ với khách hàng và cải thiện trải nghiệm của họ.
Phản ánh một cách toàn diện hơn về hoạt động Marketing của doanh nghiệp.
Hạn chế của Marketing 7P:
Phức tạp hơn so với mô hình Marketing 4P.
Đòi hỏi sự đầu tư và quản lý chi phí cao hơn.
Kết luận và khuyến nghị về việc lựa chọn mô hình phù hợp
Trong quá trình lựa chọn mô hình Marketing phù hợp, doanh nghiệp cần xem xét tỉ mỉ giữa ưu điểm và hạn chế của cả hai mô hình Marketing 4P và 7P. Nếu doanh nghiệp muốn tập trung vào các yếu tố cơ bản và đơn giản, Marketing 4P có thể là lựa chọn phù hợp. Tuy nhiên, nếu doanh nghiệp muốn tạo ra trải nghiệm toàn diện cho khách hàng và tăng cường mối quan hệ với họ, Marketing 7P sẽ là lựa chọn tốt hơn.

Việc áp dụng mô hình Marketing phù hợp sẽ giúp doanh nghiệp xác định chiến lược Marketing hiệu quả, tối ưu hóa hoạt động kinh doanh và đem lại sự thành công trong kinh doanh. Đồng thời, việc liên tục đánh giá và điều chỉnh mô hình Marketing theo thời gian cũng là yếu tố quan trọng để đáp ứng nhanh chóng với sự thay đổi của thị trường và nhu cầu của khách hàng.

Tài liệu tham khảo
Kotler, P., Armstrong, G. (2018). Principles of Marketing (17th Global Edition). Pearson Education Limited.
Lancaster, G., Massingham, L. (2010). Essentials of Marketing Management. Routledge.
Zeithaml, V. A., Bitner, M. J., Gremler, D. D. (2012). Services Marketing: Integrating Customer Focus Across the Firm. McGraw-Hill Education.